
Bạn có từng nghe qua câu chuyện về một người chăn cừu Ethiopia - người đã khám phá ra cà phê chưa? Truyện kể rằng ông ấy thấy những con dê của mình sau khi ăn những quả từ một cây gọi là cà phê, và suốt đêm hôm đó, chúng nhảy nhót vô cùng nhiệt huyết. Người chăn cừu nhận ra, nguyên nhân chính là từ loại quả cà phê đó. Đó là một câu chuyện cổ tích vui vẻ nhưng lại là một huyền thoại thay vì một câu chuyện về nguồn gốc của hạt cà phê.
Cà phê thật sự có nguồn gốc từ Ethiopia - nơi chúng mọc dại và những bộ tộc ở đây tiêu thụ nó sớm nhất là từ thế kỷ thứ IX. Tới khoảng thế kỷ thứ XV, những nhà giao thương đến từ Yemen mang hàng cà phê trở về Trung Đông và bắt đầu canh tác. Đồ uống từ thứ hạt này nhanh chóng trở nên phổ biến với những nhà sư, người tìm ra rằng nó có tác dụng giúp họ tập trung trong các phiên cầu nguyện. Đến thế kỷ thứ XVII, nó đã bén rễ ở Luân Đôn - nơi những quán cà phê trở thành địa điểm yêu thích cho đàn ông giao thiệp, thảo luận về chính trị và thực hiện việc kinh doanh.Và khi đó, văn hóa cà phê đã bắt đầu bao phủ ở những thủ đô khác ở châu Âu, dần mang trong mình một nét đặc trưng mang tầm quốc tế hơn. Cà phê theo đó cũng có vô vàn phương pháp chế biến và pha chế. Tại bài viết này, cùng DELIGHT tìm hiểu một số văn hóa cà phê hiện đang nổi bật trên thế giới.
1. Espresso
1.1. Khái niệm
Espresso là một cách pha chế chiết suất. Trong tiếng Ý, Espresso được gọi là “express”, nghĩa là cà phê có thể được phục vụ cho khách hàng ngay lập tức. Espresso được pha bằng máy, sử dụng nước nóng nén bởi áp suất cao qua lớp bột cà phê được xay mịn. Dưới áp suất lớn của máy, lượng cà phê Espresso nguyên chất được tạo ra. Nước dùng để pha chế Espresso là nước tinh khiết, còn café dùng để pha chế theo phương pháp này cũng phải là café rang mộc, không tẩm ướp bất kỳ tạp chất nào.
Xem thêm: Cà phê Arabica rang mộc nguyên chất 100% từ Cầu Đất - Đà Lạt
1.2. Nguồn gốc
Câu chuyện của cà phê Espresso bắt nguồn từ nước Ý vào những năm 1930 sau đó lan truyền sang và Tây Ban Nha. Thuở ban đầu, thức uống này thường chỉ xuất hiện tại các quán bar ở Ý. Nhiều năm sau, Espresso không chỉ được ưa chuộng tại Ý mà còn có mặt nhiều nước trên thế giới.
Năm 1615, nhà thám hiểm - nhà ngôn ngữ học Pietro Della Valle sau khi thưởng thức 1 ly cà phê đã phải bật thốt lời khen có cánh dành cho thức uống kì diệu này : “Từ Constantinople trở về quê nhà, tôi sẽ mang theo cà phê để giới thiệu cho mọi người một loại thức uống kỳ diệu mà có lẽ chưa phổ biến”. Thế là, năm 1750, tại Venice đã tràn ngập các quán cà phê. Từ đó, một số lDoại hình giải trí thanh nhã khác liên quan đến quán cà phê cũng được hình thành. Ví dụ như những lâu đài cà phê, có nhiều gian phòng nhỏ, sang trọng và kín đáo để khách hàng có thể dùng làm nơi tỏ tình hoặc tính toán chuyện chính trị hay kinh tế; hay những quán cà phê kiến trúc mái vòm trưng bày các bức tranh cổ của phương Đông; hoặc có cả một dàn nhạc giao hưởng độc đáo,....
Tuy nhiên, khi có quá nhiều quán cà phê xuất hiện, người Ý mới bắt đầu để ý đến việc cải thiện chất lượng của Espreeso. Nhiều loại máy pha cà phê ra đời ngay sau đó, nhưng vẫn chưa đủ hoàn hảo, vì áp lực hơi nước vẫn chưa mạnh và nước sử dụng còn quá nóng. Mãi đến năm 1948, chiếc máy của Achille Gaggia đã thật sự gây nên tiếng vang lớn avf tạo ra một bước ngoặt đưa Espresso lan tỏa đến khắp thế giới. Ông đã phát minh ra cách để điều chỉnh được nhiệt độ nước và sau đó là kiểm soát được áp lực nước. Với cơ chế sử dụng piston, máy pha cà phê của Gaggia có thể vận hành với áp suất cao hơn hẳn những trang thiết bị cùng thời đó.
VKể từ đó, khắp lãnh thổ nước Ý đều tràn ngập những ly Espresso thượng hạng. Theo đó, những người Barista không chỉ am hiểu và làm ra những ly cà phê Espresso ngon tuyệt, mà còn tạo ra những thức uống đa dạng khác đầy tính nghệ thuật, để đáp ứng khẩu vị của nhiều người, mà trong đó, nức tiếng theo sau đó là Cappuccino.
Cappuccino phát xuất từ màu của thức uống - màu pha trộn giữa nâu của cà phê và trắng của sữa - giống màu áo (trùm đầu) của các thầy tu dòng Capuchin, có lớp bọt sữa mềm mại được điều chỉnh và đánh lên dưới bàn tay nghệ thuật của barista. Mạnh hơn cà phê cappuccino một chút là dòng sản phẩm macchiato: tức là espresso chỉ thêm với 2 chấm sữa nhỏ. Trong khi đó nhẹ nhàng hơn cappuccino là latte macchiato: sữa rất nhiều và cà phê ít hơn hẳn.
Để có được một tách cà phê Espresso hoàn hảo như ngày hôm nay, là cả một quá trình dài thay đổi và phát triển. Đây cũng là lý do khiến loại cà phê này luôn được ưa chuộng và đánh giá cao về hương vị.
2. Dalgona - Cà phê bọt biển
2.1. Nguồn gốc
Dalgona đã không còn là cái tên quá xa lạ, đặc biệt trong những đợt bùng dịch Covid vừa qua. Dalgona Coffee đã thổi vào cộng đồng ghiền cà phê một xu hướng uống làm mưa làm gió, nhất là ở cộng đồng giới trẻ. Vậy thực chất, Dalgona Coffee là gì, nó bắt nguồn từ đâu.
Dalgona coffee (cà phê bọt biển) là loại cà phê có hương vị khá giống với một loại kẹo đường xốp của Hàn Quốc có tên là Dalgona. Bắt nguồn từ xứ sở kim chi, thức uống này nhanh chóng phổ biến và xuất hiện khắp các trang mạng xã hội tại Việt Nam.
Mặc dù trở nên nổi tiếng từ Hàn Quốc, nhưng thực chất, Dalgona có tên quốc tế là Indian Cappuccino. Đây là loại đồ uống được pha chế từ cà phê hòa tan. Tại Ấn Độ, người ta sẽ đánh hỗn hợp cà phê hòa tan vào nước nóng để tạo ra cà phê sữa bọt, sau đó phục vụ với sữa nóng. Mãi đến tháng 1/2020, khi tham gia chương trình Convenience Store Restaurant - diễn viên Jung Il Woo chia sẻ từng có cơ hội thưởng thức một loại cà phê đặc biệt ở Macao, có hương vị thơm ngon giống hệt với kẹo đường xốp dalgona nổi tiếng tại Hàn Quốc. Kể từ đó Indian Cappuccino có thêm một tên mới là cà phê Dalgona.
Đặt ngay món Dalgona Coffee tại đây
2.2. Điều gì khiến Cà phê bọt biển trở nên đặc biệt ?
Với sự đơn giản từ nguyên liệu đến cách làm, thức uống này đã dần trở nên nổi tiếng, đặc biệt tạo nên hot trend được nhiều bạn trẻ thực hiện trong những ngày giãn cách tại nhà. Cho nên, cà phê Dalgona còn có một tên gọi vui khác là cà phê cách ly. Chính nhờ yếu tố đơn giản dễ làm tại nhà, nguyên liệu dễ kiếm, có vẻ ngoài bắt mắt, nên trong thời dịch, cà phê bọt biển không chỉ phủ sóng mạnh mẽ tại Hàn Quốc, mà còn lan rộng trên toàn thế giới, đặc biệt là tại các nước Đông Nam Á, như Việt Nam, Brunei, Indonesia, Singapore, Philippines,...
Điểm đặc trưng của cà phê Dalona chính là phần kem cà phê màu nâu sữa được đánh bông xốp, hòa quyện cùng với sữa tươi thơm béo. Cà phê bọt biển được đánh giá là gần giống với hương vị kẹo dalgona. Thức uống này có vị tương tự như cà phê sữa đá nhưng nhạt hơn, phần bọt sữa lại gợi nhớ đến phần sữa sủi bọt có trong các loại cà phê Ý như Latte hay Capuchino.
Thành phần chính của Dalgona Coffee là sữa tươi và cà phê hòa tan. Dalgona coffee có hai lớp tách biệt là lớp kem cà phê màu nâu sữa nhạt được đánh bông và phết lên lớp sữa tươi đá mát lạnh. Cách làm rất đơn giản, chỉ cần trộn cà phê hòa tan với đường và nước nóng, đánh cho đến khi foam bông cứng lại ra màu nâu sữa nhạt, sau đó phết lên lớp sữa tươi dùng lạnh hoặc nóng tùy ý. Bạn có thể đặt thêm trên lớp foam vụn bánh, bột chocolate, hay bột cà phê hoặc mật ong, bất cứ topping nào bạn thích. Như vậy, bạn đã có thể thưởng thức một ly cà phê bọt biển rồi cực bắt mắt rồi.
3. Irish Coffee
3.1. Nguồn gốc
Chúng ta thường biết đến, Ireland là một quốc gia có truyền thống về trà tiếng tăm lẫy lừng, lượng trà tiêu thụ đứng thứ hai mỗi năm sau Thổ Nhĩ Kỳ. Thế nhưng, liệu bạn có biết rằng, đâu đó ở khắp các quán cà phê tại vùng tây bắc châu Âu này, có 1 món cà phê đã để lại dấu ấn đặc biệt trong trái tim của những người yêu cà phê, đó là Irish Coffee.
Nguồn gốc của Irish Coffee bắt đầu từ một nhà hàng tại sân bay Foynes (nay là Shannon International Airport) ở miền Tây Ireland. Để giúp đoàn khách người Mỹ vượt qua được cái lạnh khắc nghiệt của mùa đông năm 1940, ông Joe Sheridan đã nảy ra sáng kiến cho thêm rượu Whisky vào trong cốc cà phê nóng. Đó là một quyết định tuyệt vời, khởi nguồn cho sự phát triển ra khắp thế giới của Irish Coffee.
3.2. Irish Coffee - Niềm tự hào của người Ireland
Có ý kiến cho rằng, Irish Coffee thực ra không phải là cà phê, mà là sự kết hợp độc đáo của cà phê nguyên chất, rượu Whiskey và đường. Một ly Irish Coffee có ba phần rõ rệt : phần nâu đậm dưới đáy cốc chính là rượu Whisky có pha thêm một chút đường, tầng giữa là cà phê espresso màu nâu nhạt, trên cùng được bao phủ bởi lớp kem hay sữa tươi. Tách cà phê Irish được làm từ thủy tinh trong suốt, vô cùng thích hợp với những loại cocktail uống nóng, để cho người uống nhìn thấy rõ lớp rượu lẫn với cà phê và kem tuyệt đẹp của nó.
Theo đánh giá chung, ngay khi nhấp ngụm cà phê đầu tiên, bạn sẽ cảm nhận ngay cái lạnh man mát của kem tươi nơi đầu lưỡi, cũng vì xuyên qua lớp kem đó, cà phê đã không còn quá nóng. Kết hợp với vị ngầy ngậy của sữa, cùng với vị đắng thuần túy, tạo nên sự quyến rũ của một hương vị cà phê. Đặc biệt, chút men say của rượu ấm áp lan tỏa ra khắp khoang miệng, xuống bụng rồi lan đến toàn thân. Tất cả trải nghiệm cảm vị từ Irish Coffee chắc chắn khiến người thưởng thức nó phải ngất ngây, đến mức hầu hết người Ireland vốn đã quen với cái lạnh khắc nghiệt của vùng đất này cũng không thể thiếu cái ấm nóng mà Irish Coffee mang lại. Ngọt ngào, quyến rũ, say mê, ảo diệu, là những mỹ từ ca tụng hoàn toàn đúng đắn cho Irish Coffee. Chính vì vậy, vào những ngày mùa đông lạnh giá, nhất là dịp lễ Giáng Sinh, người Ireland thường cùng bạn bè và gia đình quây quần bên nhau, cùng nhau sưởi ấm bên đống lửa hồng và thưởng thức một ly cà phê Irish.
Xem thêm: Nguồn gốc văn hóa cà phê phin Việt Nam
4. Tạm kết
Không chỉ có cà phê Espresso từ Ý, Dalgona tại Hàn Quốc, hay Irish của Ireland, mà còn có rất nhiều những nền văn hóa thưởng thức cà phê đáng ngưỡng mộ khác từ khắp thế giới. Có thể thấy, mỗi một văn hóa cà phê, cũng có thể đại biểu cho văn hóa, cho đặc trưng của đất nước đó. Espresso luôn mang tính nghệ thuật và đầy tinh tế như văn hóa xưa nay của nước Ý, Dalgona Coffee lại phản ánh khá nhiều về văn hóa cafe của người Hàn - không quá chú trọng về vị đắng cafe nguyên bản mà ưu tiên cách bày trí sáng tạo, hay thưởng thức Irish Coffee vào những ngày trời lạnh, và mường tượng ra phần nào cái lạnh khắc nghiệt bao trùm cả đất nước Ireland… Thật khó để có thể đi đến từng quốc gia và thưởng thức cà phê. Bạn có thể tìm đến các tiệm cà phê lớn nhỏ đang trốn ở đâu đó trong Sài Gòn này, tìm uống thử một nét văn hóa bất kì và thưởng thức, nhé.